خادمین اهل بیت

علت اصلی و حقیقی آن برای ما روشن نیست؛ ولی توجه به چند نکته باعث می‌شود، مکه مکان مناسبی برای ظهور باشد: 
۱. مکه و کعبه قبله‌گاه مسلمین بوده و مردم هر روز بار‌ها به سوی آن مکان مقدس توجه پیدا می‌کنند و در برابر آن سر به خاک می‌سایند. 
۲. کعبه و مکه، مکان مقدسی است که انبیای بزرگوار الهی از آدم علیه‌السلام تا حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله به امر خدا در آنجا حاضر شده و ضمن زیارت و طواف، عبودیت خود را نشان داده‌اند. 
۳. مکه زادگاه پیامبر خاتم و محل بعثت او است. 
شاید ظهور حضرت مهدی علیه‌السلام در مکه بیانگر آن باشد که ظهور آن بزرگوار در ادامه حرکت همه انبیای الهی و اوصیای او و در راستای رسالت پیامبر اکرم است و او با ظهورش می‌خواهد قرن‌ها تلاش و مجاهدت پیامبران را به نتیجه برساند و دین حق را با استقرار کامل عدالت در جهان پیاده کند.

(بسم الله الرحمن الرحیم)

 

عده‌ای بر این باورند که بسیاری از علایم غیر حتمی ظهور، اتفاق افتاده است و فقط علایمِ حتمیِ نزدیک ظهور، باقی مانده است. به‌نظر می‌آید در این‌باره، سخن قطعی و کاملی نمی‌توان گفت؛ زیرا منابع اصلی و قدیمی شیعه، معمولاً از نشانه‌های خاص و محدود نام برده‌اند و بسیاری از این نشانه‌هایی که به عنوان علایمِ اتفاق افتاده، مطرح می‌شوند، یا اصولاً در این منابع ذکر نشده یا بسیار کم رنگ بیان شده است. این امر، نشانه آن است که اخباری که این گونه نشانه‌ها را بیان کرده‌اند، چندان مورد اعتنای علمای گذشته نبوده است.
همچنین اسناد برخی از روایات، اشکال دارد و نقل آن‌ها در کتب روایی جامع؛ مانند بحارالانوار به دو علت می‌تواند باشد: 
۱. حفظ اصل نقل‌ها برای تأمل و تدبر دیگران درباره آنها؛ 
۲. روشن شود که همه گروه‌ها ـ چه موافق و چه مخالف اهل‌ بیت ـ در اصل ظهور حضرت مهدی علیه‌السلام اتفاق نظر دارند. مرحوم مجلسی در ذیل روایتی می‌گوید: این روایت را که متن آن تغییر یافته و اشتباه دارد و سند آن به بد‌ترین خلق خدا، یعنی عمر بن سعد منتهی می‌شود، آوردم تا دانسته شود که همه، حضرت مهدی علیه‌السلام را قبول دارند. 
همچنین، این سؤال زمانی قابل پاسخ است که ما تطبیق را بپذیریم. مراد از تطبیق، آن است که علامتی را با حادثه خارجی تطبیق داده و بگوییم این حادثه‌‌ همان نشانه گفته شده در روایات است؛ اما باید توجه داشت که اولاً ما از لحاظ علم محدود می‌باشیم و نمی‌دانیم آیا واقعاً این حادثه،‌‌ همان نشانه است یا نه؟ و ثانیاً بعضی از علامت‌ها، دارای سند معتبر و قابل قبولی نیست، تا خود نشانه را بپذیریم و بخواهیم از وقوع آن سخن بگوییم. 
بله، اگر قراین و شواهد قطعی وجود داشته باشد، می‌توان گفت نشانه‌ای از نشانه‌ها واقع شده است و این، بسیار مشکل است. البته، باید توجه داشت که شباهت حادثه با یک علامت، این احتمال را ایجاد می‌کند که شاید این واقعه،‌‌ همان علامت ظهور باشد؛ لذا حالت آمادگی را در فرد منتظر ایجاد می‌کند. 

---

علایم ظهور، نشانه‌هایی هستند كه پیش از ظهور امام زمان به وقوع می‌پیوندد و از نزدیك شدن زمان ظهور خبر می‌دهد و مایه امید مؤمنان و ترس و وحشت كافران می‌شود. در منابع و متون روایی به بسیاری از رخدادهای طبیعی و غیر طبیعی، دگرگونی‌های سیاسی و حوادث اجتماعی به عنوان نشانه‌های ظهور اشاره شده است.

در یک دسته‌بندی می‌توان علائم ظهور را به دو دسته تقسیم نمود:
۱. علائم حتمی؛
۲. علائم غیر حتمی.
امام باقر علیه‌السلام می‌فرماید: «نشانه‌های ظهور دو دسته‌اند: حتمی و غیرحتمی».[۱]

علایم حتمی ظهور آن دسته از نشانه‌هایی هستند که وقوعشان پیش از ظهور امام موعود قطعی است و یا به عبارت دیگر ظهور اتفاق نمی‌افتد مگر اینکه این نشانه‌ها تحقق پیدا کرده باشند.
علائم غیر حتمی ظهور نیز آن دسته از نشانه‌هایی هستند که بنا به شرایطی ممکن است اتفاق بیفتند، اما با عوض شدن شرایط وقوع آنها نیز اتفاق نخواهد افتاد.
البته باید به این نکته توجه داشت که علایم ظهور تنها جنبه کاشفیت دارند؛ یعنی تحقق آنها حاکی از این واقعیت است که ظهور نزدیک شده است، برخلاف شرایط ظهور که تحقق آنها علت برای ظهور امام عصر است.

---

احادیثی که درباره دوران غیبت کبرا وجود دارد را می‌توان به چهار گروه تقسیم کرد:
گروه اوّل، روایاتی که از گسترش ستم، بیداد، فساد، شرک و گناه، آلودگی و بزهکاری و غربت اسلام و قرآن سخن گفته‌اند؛
گروه دوم، احادیثی که علایم ظهور را بیان می‌کنند؛ علایمی مانند خروج سفیانی، صیحه آسمانی، شکاف زمین؛
گروه سوم، احادیثی که به اوصاف مؤمنانی که در دوران غیبت در باور خود استوارند، تأکید کرده‌ است؛
گروه چهارم، روایاتی که وظیفه شخص شیعه را در این ایام برشمرده‌اند.
در اینجا، احادیثی را به عنوان نمونه برای هر یک از چهار گروه بالا می‌آوریم:

گروه اوّل
امام حسن مجتبی علیه‌السلام فرمود: «آنچه چشم به راهی آن آید، رخ نخواهد داد، مگر در آن روزگار که از یک‌دیگر بیزاری جویید و روی هم آب دهان اندازید، یکدیگر را به کفر نسبت دهید و برخی از شما برخی دیگر را لعن کنید». راوی گوید عرض کردم: در آن دوران هیچ خیری نباشد؟ امام فرمود: «تمام خیر در آن روزگار است؛ چرا که قائم به پا خیزد و تمامی شرور را بردارد».[۱]